MUTLAKA OKUYUN

Pazar günleri köşe yazılarını okumayı,özellikle insan kaynakları,işte insan gibi iş dünyasıyla ilgili yazıları okumayı çok seviyorum.Takip ettiğim yazarlardan birisi de"Sabah'ın İş'te İnsan "ekinde yazı yazan Burçak Güven...
Hem uyaran hem de bilgilendiren bir yazar.
Ama bu yazısını mutlaka okuyun..


Facebook'a girdim, hayatım kaydı

Gelen taciz e-maillerine kanmak suretiyle Facebook belasına sonunda ben de yakalandım. İşte İnsan'ın çiçeği burnunda köşe yazarı (bknz. arka sayfa içi) Hande Yaşargil Ateşağaoğlu (bu Latin asıl zadesivari soyadından şüphelenmeliydim zaten) tarafından mütecaviz biçimde atılan 'davet'lere icabet etme hatasında bulundum.
Ve hayatım, muz kabuğuna basmış gibi kayıverdi aniden.
Daha gün içinde gelen e-mail ve telefonların tümünü cevaplamanın yolunu bulamamışken bir de Facebook belası çıktı başıma. Önce bilmeyenler için Facebook'un ne olduğunu anlatmak lazım. İnternet üzerindeki bu arkadaşlık platformuna girip nerede yaşadığınızı, çalıştığınızı, kaç yılında hangi okulları bitirip ne tür aktivitelere katıldığınızı detayıyla yazıp kendinizi tanıtıyorsunuz. Program sizle aynı yerlerde bulunmuş, yaşamış, çalışmış kişilerle eşleştirip arkadaşlarınızı ve onların arkadaşlarını bulmanızı sağlıyor. Bulduklarınıza 'çağrı' gönderip davet ediyorsunuz; sizi bulanlar da aynı şeyi yapıyor. Karşılıklı onay vermeniz halinde de 'Facebook arkadaşı' oluyorsunuz. Birbirinizin listelerine girip arkadaşlarına bakıyor, istediklerinizi kendinizinkine katabiliyorsunuz.

Ebola virüsü gibi büyük bir hız ve iştahla yayılan Facebook sayesinde bin yıldır görmediğiniz, varlığını bile unuttuğunuz vs. insanlar 'pıt' diye karşınıza çıkıyor. Şahsen ben ilk başta çok mutlu oldum, on küsur yıldır görmediğim arkadaşlarım, nerede olduğunu bile bilmediğim tanıdıklarım akın etti aniden. Hasretler giderilip aradaki yıllar kapanmaya başladıkça, işin zor kısmı dank etmeye başladı kafama.
Bir kere inanılmaz bir bilgi akışı ve tacize varan iletişim bombardımanı var Facebook'ta.
Ayrıca özel olarak filtreleme koymazsanız, herkes her şeyinizi görebiliyor ki ne evlilikler yıkıldı Facebook yüzünden, yakında duyarsınız. "Arkadaş olalım" daveti aldığınızda sistem "bu kişiyi neden tanıyorsun" diye soruyor.
Seçenekler arasında "benim eski manitaydı bu" gibi olanlar da olduğundan ve insanlar daha başlarına gelebilecekler konusunda henüz ayılmadığından, çok arkadaşımın başı karısıyla/kocasıyla belada şu an. Ama bunlar başa çıkılamayacak zorluklar değil. İşin esas tatsız tarafları bambaşka.

Bir kere Facebook, ciddi bir performans gerektiriyor. Listenizde kaç arkadaşınız var, bunların kaçı sizi 'top friends' yani 'en mühim arkadaşlar' listesine ekledi (alçak sistem ikinciden sonra 'popülariteniz artıyor' diye mesajlar göndermeye başlıyor zira), kaç tane sanal parti davetiyesi, kaç 'dürtükleme' aldınız, kaç kişi duvar kağıdınıza poster yapıştırdı (bu, restoranda yanar döner meyve tabağı gönderildiğindeki sevincinize benzetilebilir), fotoğraf albümünüz ne kadar eğlenceli gibi daha onlarca alandaki performansınız kabak gibi ortaya dökülüyor.
Üstelik başı kesilmiş tavuk gibi oradan oraya koştururken bu adi Facebook, satır satır tüm arkadaşlarınızın ne haltlar karıştırdığını size rapor ediyor. Tabii sizi de onlara... Yani tam yüz metre yarışında koşmaya çalışırken kılın birinin kulağınıza, "yan kulvardaki atlet senin önüne geçti, hatta şimdi 100 metre yarışını tamamladı da bayrak yarışına yardım ediyor, oradan da Triatlon koşacakmış" diye sufle yapmasına benzeyen çok can sıkıcı bir durum.
İşin en can sıkıcı tarafına daha yeni geliyorum... Listenizdeki insanların arkadaş listelerini karıştırırken karşınıza çıkanlar bayağı can sıkabilir. Örneğin arkadaşlarımdan Levent Yılmaz'ın listesinde Juliette Binoche var. Yani Facebook'un popüler ve çevresi geniş insanı Levent Yılmaz, lütfeder sizi arkadaşlığa kabul ederse, listesine girip Fransızların meşhur aktrisini 'dürtük'leme şansına erişebilirsiniz. Binoche de sizin dürtüğünüzden hoşlanıp cevap verirse, neler olabileceğini ancak Allah bilir.

Daha bitmedi...

Arkadaş listemi oluşturup, eski tanıdıklarla hasret giderdikten sonra başladım Facebook'ta dolaşmaya.
Bir de ne göreyim? Bizim 'Forbesgiller' de ordaymış. Baktım Forbes Türkiye ekibinden de birkaç kişi kendisini 'Facebook'lamış. Çölde su bulmuş Bedevi gibi yayın yönetmenleri sıfatıyla derhal kendilerini listeme girmeleri için 'dürtükledim'. Hiçbiri "la git işine" demedi ve olumlu cevap verdi. İki gün sonra Financial Times'da okuduğum bir okur mektubuyla dumura uğradım ama... Müdürü tarafından Facebook'ta 'arkadaşlık' teklif edilen çalışan, durumu gazeteye bir şikayet mektubuyla bildiriyordu! Mektubu bir görseniz, sanki cinsel tacize uğramış! Diyor ki "Ben onu özel hayatımda istemiyorum; arkadaşlarımı, sarhoşluk fotoğraflarımı paylaşmak zorunda mıyım? Kariyerimi mahvetmeden nasıl ret edebilirim?" Lucy Kellaway isimli yazar da bir dünya taktik vermiş bu konuyla ilgili.
Arkasında da yedi okuyucunun tavsiyeleri var.
Tavsiyeler özetle şöyle:
Biri diyor ki "tecavüz kaçınılmaz, müdürünle arkadaş olmanın tadını çıkar." Öteki
: "İş ve özel arkadaşların için iki ayrı Facebook sayfası yap!" Bir başkası, "Ben müdür olarak çalışanlarıma Facebook'u yasakladım" buyuruyor.
Bir diğeri
"müdürünün çağrısını beklet, ne 'evet' de ne de 'hayır' de. Ayarlarını değiştirip ne zaman girdiğinin görünmemesini sağla ki sorarsa 'uzun zamandır girmiyorum' dersin" diye akıl veriyor. Daha dürüst olan " bu arkadaşlarım için bir platform, sizi alamam" de diyor. Bir uyanık, "Önce kabul et sonra zam iste, kim arkadaşına hayır diyebilir ki" diye soruyor. Sonuncusu ise "26 yaşında Facebook için çok yaşlıyım" diye cevap vermesini salık veriyor. Ben sanırım sonuncu tavsiyeyi dinleyeceğim... Hem tüm Forbesgilleri benimle arkadaş olma mecburiyetinden azat ediyorum hem de bu Facebook'dan derhal istifamı talep ediyorum. Bu iş başımı döndürdüğüne göre ben de çok yaşlıyım Facebook için...